127 / 166
N
AMAZ
341
mak gerekir, selâmdan önce yapılması câiz değildir. Sehiv secdesi selâmdan
önce yapılacak olursa, selâmdan sonra secdelerin tekrarlanması gerekir.
Şâfiî'ye göre ise sehiv secdesi selâmdan önce yapılmalıdır, selâmdan sonra
yapılırsa, sehiv geçersiz sayılır.
İmam Mâlik'e göre ise, sehiv secdesi namazda ziyade bir fiil işlemek yü-
zünden yapılacaksa selâmdan sonra, bir noksanlık yüzünden yapılacaksa
selâmdan önce yapılır. Hem bir fazlalık hem de bir eksiklik yüzünden yapı-
lacaksa, bu durumda sehiv secdesi selâmdan önce yapılır. Namazda nok-
sanlık yapmak, namaz içindeki bir müekked sünneti veya en az iki gayr-i
müekked sünneti terketmek durumunda olur. Namazda ziyade yapmak ise,
namazın cinsinden olsun veya olmasın namazı bozmayacak kadar az bir fiil
ilâve etmek durumunda söz konusu olur. Meselâ namazın rükünlerinden
rükû ve secde gibi bir fiilin fazladan yapılması namazda fazlalık yapmak
olur.
Sehiv için yapılacak iki secde vâcip olduğu gibi, secdeden sonraki otu-
ruşta Tahiyyât okumak ve selâmla çıkmak da vâciptir. Sehiv secdesi yap-
ması gereken kişinin, salavat duasını
(Salli ve Bârik)
, namaz oturmasında mı
yoksa sehiv secdesi oturmasında mı okuyacağı konusunda iki görüş bulun-
maktadır. Hanefî fakihlerinden Kerhî'ye göre salavat duası, sehiv secdesi
ka‘desinde okunur. Tahâvî'ye göre ise, selâm bulunan her ka‘dede, salavat
duasının okunması gerekir. Kerhî'nin görüşü daha sahih, Tahâvî'nin görüşü
ise daha ihtiyatlı görülmüştür. Bir kısım âlimlere göre, imam hakkında Ker-
hî'nin görüşü evlâdır; çünkü imam tezce selâm verince halk imamın sehiv
secdesi yapacağını sezer ve dikkatli davranır. Münferid hakkında ise
Tahâvî'nin görüşü evlâdır.
Sehiv secdesi imam için ve tek başına namaz kılan kişi için söz konusu-
dur. İmamın sehvi yani yanılması, kendisi hakkında asaleten, kendisine
uyan cemaat hakkında tebean sehiv secdesini gerektirir. İmama uymuş bu-
lunan kişi
(muktedî)
, imam sehiv secdesi yaptığında onunla birlikte yapar,
kendisi sehiv secdesini gerektiren bir şey yapmışsa bundan dolayı sehiv
secdesi yapmaz. İmam sehiv secdesini gerektiren bir şey yaptığı halde sehiv
secdesi yapmazsa muktedî de yapmaz.
b)
Sehiv Secdesini Gerektiren Durumlar
Bilindiği gibi namazın kıraat, rükû ve secde gibi farzları, Fâtiha okumak
ve ardından başka bir sûre eklemek
(zamm-ı sûre)
, tertibe riayet etmek gibi
vâcipleri ve ka‘delerde salavat okumak gibi sünnetleri bulunmaktadır. Na-