133 / 166
N
AMAZ
347
Farz namazların üçüncü ve dördüncü rek‘atlarında kasten Fâtiha veya başka
bir sûre okumaksızın sükût edilmesi, kötü bir davranış (isâet) olmakla birlikte
sehiv secdesini gerektirmez. Fakat farzın üçüncü ve dördüncü rek‘atında sehven
sükût edilmişse, Ebû Hanîfe'ye göre sehiv secdesi gerekir.
Münferit olarak namaz kılan kişinin açıktan veya gizliden okumasından do-
layı, zâhir rivayete göre sehiv secdesi gerekmez. Şu var ki gizli okunması gere-
ken bir yerde meselâ öğle namazında kasten açıktan okursa isâet etmiş olur.
Münferidin gündüz kılınan nâfile namazlarda açıktan okuması da mekruhtur.
5. Secde ve rükûda hata. Rükû ve secdeyi düzgün, yani ta‘dîl-i erkâna
uygun olarak yapmayan kişi, sehiv secdesi yapılmalıdır. Rükûun ta‘dil edil-
mesi yani düzgün yapılmasının ölçüsü, rükûda uzuvları sakin oluncaya değin
durup geri doğrulup kalktığı vakitte uzuvları sakin oluncaya değin durmaktır.
Secdenin ta‘dil edilmesinin ölçüsü ise, secdede uzuvları sakin oluncaya değin
durup geri başını kaldırdığı vakit uzuvları sakin olunca oturup sonra ikinci
secdeye varmaktır. Ta‘dil terkolunmakla sehiv secdesinin vâcip olacağı görüşü
Kerhî'ye aittir. Cürcânî'ye göre ise sehiv secdesi lâzım olmaz. Ebû Yûsuf ve
Şâfiî'ye göre ta‘dil-i erkânın farz olduğu, dolayısıyla terkedilmesi durumunda
namazın fâsid olacağı da dikkate alınarak ta‘dîl-i erkân konusunda titiz dav-
ranmalı, her bir rüknü düzgün yapmaya ihtimam göstermelidir.
Bir kimse birinci veya ikinci rek‘atta bir secdeyi yapmadığını namazı ta-
mamladığı sırada hatırlasa namazı fâsid olmaz, terkettiği secdeyi yapar,
tertibi terkettiği için sehiv secdesi yapar.
6. Ka‘dede hata. Bir kimse ka‘de-i ahîreyi unutup başka bir rek‘atı kıl-
maya kalkarsa, secde etmediği müddetçe oturup sonra sehiv secdesi yapa-
cağını, eğer secdeden sonra hatırlarsa, o kişinin farz diye kıldığı namazın
nâfileye dönüşeceğini daha önce görmüştük.
Kişi farz namazda birinci oturuşu unutup kıyama yönelse de sonra ha-
tırlasa, eğer oturmaya yakın ise oturur. Bu durumda kimileri sehiv secdesi
gerekir demişlerse de, sahih görüşe göre bu durumda sehiv secdesi yapıl-
maz. Eğer kıyama yakın ise, oturmayıp namazına devam eder ve vâcip olan
birinci oturuşu terkettiği için namazın sonunda sehiv secdesi yapar. Eğer
kişi tam ayağa kalktıktan sonra birinci oturuşu yapmadığını hatırlayıp geri
oturacak olursa namazı fâsid olur. Çünkü bu takdirde farz olan kıyam bozul-
muş, namazın tertibi tamamen değiştirilmiş olur. Bu söylenenler, farz na-
maza göredir. Nâfile namazda ise, her hâlükârda oturmak gerekir. Meselâ
herhangi bir sünnet namazda, ikinci rek‘atın sonunda oturulup Tahiyyât