123 / 166
N
AMAZ
337
lık halinde olandır. Sizden biri namazını unutur veya uyku yüzünden kıla-
mazsa, hatırladığı zaman onu kılsın"
(Müslim, “Mesâcid”, 311; Ebû Dâvûd,
“Salât”, 11)
.
Ancak namazı kaçırmamak için vaktinde uyanmak üzere tedbir almak
elbetteki uygun olur.
Hayız ve nifas hallerinde kadınlardan namaz borcu düşer. Yani kadın-
lardan bu hallerinde namaz kılmaları istenmediği gibi, bu halde iken kılma-
dıkları namazları daha sonra kazâ etmeleri de istenmemiştir.
Beş vakit namaz süresince ve daha fazla devam eden akıl hastalığı veya
bayılma yahut koma halinde namaz borcu düşer. Ancak bu durumlar beş
vakit ve daha az bir müddet devam ederse bakılır: Ayıldığı zaman abdest
alıp, iftitah tekbiri alacak kadar bir zaman kalmışsa o vaktin namazını kazâ
etmesi gerekir.
Dinden dönmüş
(mürted)
kişinin, irtidat süresince veya daha önce kıl-
madığı namazları kazâ etmesi gerekmez. Daha önce hac yapmışsa, yeniden
bu görevi eda etmesi gerekir. Müslüman toplumların dışında başka bir top-
lumda İslâm'a giren, yani yabancı bir ülkede müslüman olan kimse namazın
farz olduğunu ve nasıl kılındığını öğreninceye kadar mâzur sayılır. Çünkü
böylesi bir durumda bazı emir ve yasakların ayrıntılarını bilmemek mazeret
kabul edilir.
B) İfa Şekli
Hanefîler'e göre kazâya kalmış bir namaz, vakti içinde nasıl eda edilecek
idiyse daha sonra kazâ edilirken o şekilde kılınır. Meselâ seferde iken dört
rek‘atlı bir namazı kaçıran kimse bunu ister seferde isterse aslî vatanına
döndükten sonra kazâ etsin, iki rek‘at olarak kılar. Aynı mantığın gereği
olarak, normal zamanda kazâya kalmış olan dört rek‘atlı bir namazı sefer
esnasında kazâ edecek olan kişi de sefer haline bakılmaksızın bu namazı
dört rek‘at olarak kaza edecektir.
Şâfiî ve Hanbelîler'e göre kazâ namazı kılınırken, kazânın yapılacağı yer
ve zaman dikkate alınır. Seferî olan kimse kazâya kalmış dört rek‘atlı na-
mazı iki rek‘at olarak kazâ eder. Bu namazın seferde veya ik
a
met halinde
iken kazâya kalmış olması, hükmü değiştirmez. Seferde kazâya kalan na-
maz da, ik
a
met halinde kazâ edilince dört rek‘at olarak kılınır. Çünkü kı-
saltmanın sebebi olan yolculuk kalkmıştır.