66 / 166
280
İ
LMİHAL
namaz kıldığı bilinen bir kişiye gidip iktidâ edilebilir. O kişi kendisine uyul-
duğunu ister farketsin ister farketmesin durum değişmez. Kendine iktidâ
edildiğini farkederse sesini biraz yükseltmesi uygun olur. Farz kılmakta ol-
duğunu belli etmek için intikal tekbirlerini yüksek sesle almasında yarar
vardır.
6. İmam ile muktedî arasında, kadın saffı bulunursa iktidâ sahih olmaz.
7. İmam ile muktedî arasındaki mesafenin mâkul uzaklıkta olması gere-
kir. Aksi takdirde meselâ aralarında bir ırmak veya yol bulunması gibi, aşırı
uzaklıkta iktidâ sahih olmaz.
Farz dışındaki namazlar binek üzerinde kılınabildiği gibi cemaatle de kı-
lınabilir. Farz olmayan bir namaz cemaatle kılınacaksa, birinin binek üze-
rinde ötekinin yaya olması veya farklı bineklerde olması durumunda iktidâ
sahih olmaz.
8. İmamın intikal tekbirlerini duymaya engel olacak bir perde, duvar
bulunmamalıdır. Aradaki duvar, hoparlör ve aradaki aktarıcılar sayesinde
imamın intikallerinden haberdar olmayı engellemiyorsa bu takdirde iktidâ
konusunda herhangi bir problem olmaz.
9. Bir kimse başka mezhepten birine uyabilir. Onun kendi mezhebindeki
şartlara aykırı bir davranış içinde bulunup bulunmadığını araştırması gerek-
mez. Olağan durum budur. Fakat uyduğu kişide, kendi mezhebine göre ab-
desti bozan bir durumun ortaya çıktığını bilen kişinin o imama uyması sahih
olmaz. Meselâ Şâfiî bir imamın elinin kanadığını gören, daha sonra onun gidip
abdest tazelemediğini de yakînen bilen kişinin o imama uyması sahih olmaz.
Çünkü kan akması Şâfiî mezhebine göre abdesti bozmaz, fakat Hanefî mezhe-
bine göre bozar. Bu durumu kesin olarak görüp bildikten sonra, ona uyması
sahih olmaz. Uyacak kişi bu durumu yakînen bilmiyorsa, tahmine göre dav-
ranmayıp uyabilir. İsterse uyulan kişi, Hanefî mezhebine göre abdesti bozan
bir şey yapmış olsun.
Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre imamın namazı -kendi mezhebine
göre- sahih olursa başka mezhepten olan ve ona uyarak namaz kılan cemaa-
tin de namazı -kendi mezheplerine uymasa bile- sahih olur.
Abdestli kişinin teyemmümlüye; abdest uzuvlarını yıkamış olan kişinin,
meselâ mest üzerine veya sargı üzerine meshetmiş olan kişiye; ayakta du-
ranın oturan kişiye iktidâsı da, bunun tersine bir iktidâ da sahihtir. Nâfile
kılan farz kılana uyabilir, fakat aksi sahih değildir. İma ile namaz kılan
kişiye, kendi durumunda olanlar uyabilirler.