35 / 166
N
AMAZ
249
oturduktan sonra henüz kendi istek ve iradesiyle namazdan çıkmadan na-
maz vakti çıksa, bu kişinin namazı iki imama göre tamamdır. Ebû Hanîfe'ye
göre ise fâsiddir.
Şâfiî ve Mâlikî mezheplerine göre namazdan çıkmak için birinci selâmın
verilmesi; Hanbelî mezhebine göre de iki tarafa selâm verilmesi farzdır. Ha-
nefî mezhebine göre ise selâm farz değil, vâciptir.
Hanefîler, Hz. Peygamber'in bazan teşehhüt miktarı oturduktan sonra,
selâm vermeden arkadaşlarına dönerek konuşmak gibi bir fiille namazı ta-
mamladığını bildiren rivayetleri dikkate alarak namazdan selâmla çıkmayı
rükün saymamışlardır.
B) NAMAZIN VÂCİPLERİ
Namazın vâciplerinden herhangi birinin terkedilmesi namazı bozmaz.
Namazın vâciplerinden biri sehven terkedilmişse sehiv secdesi yapılması,
eğer kasten terkedilmişse namazın iade edilmesi yani yeniden kılınması
gerekir.
Hanefîler'deki vâcip kavramı, diğer mezheplerde bulunmadığı için bu-
rada Hanefîler'in terminolojisine göre belirtilen vâciplerin bir kısmı, öteki
mezheplerde farz sayılırken, bir kısmı sünnet sayılmaktadır. Farz olan bir
şey terkedildiği zaman namaz fâsid
(geçersiz)
olur. Namazın vâciplerinden
biri bilerek terkedildiği zaman namazı yeniden kılmak
(iade)
, bilmeyerek
(sehven)
terkedildiği zaman ise sehiv secdesi yapmak lâzım gelir. Sehiv sec-
desi yapılmadığı zaman ise, eksikliğin verdiği kerahete rağmen namaz borcu
düşmüş olur.
Namazın vâcipleri şunlardır:
1. Namaza "Allahüekber" sözüyle başlamak. Bu, çoğunluğa göre farzdır.
2. Nafile ve vacip namazların her rek‘atında, farz namazların ilk iki
rek’atında Fâtiha sûresini okumak. Bu, çoğunluğa göre farzdır.
3. Farz namazların ilk iki rek‘atında, vâcip ve nâfile namazların her rek‘a-
tında Fâtiha'dan sonra, Kur'an'dan kısa bir sûre veya buna denk düşecek bir
veya birkaç âyet okumak
(zamm-ı sûre)
, Fâtiha'ya bir küçük sûre veya en
küçük sûreye denk üç kısa âyet ya da üç kısa âyete denk bir uzun âyet ek-
lemek vâciptir
(En küçük sûre Kevser sûresi [İnnâ a‘taynâke'l-kevser] ve en