25 / 166
N
AMAZ
239
Nâfile namazlar için "falanca namazın ilk sünnetini veya son sünnetini
kılmaya niyet ettim" diye niyet edilir. Bununla birlikte, ister müekked isterse
gayr-i müekked olsun nâfile namazlarda, "falanca namazın sünnetini" diye
bir belirleme yapmak şart değildir; sadece namaz kılmaya niyet edilmesi
yeterlidir, fakat belirleme yapılması daha iyi olur. Özellikle teravih namazı
kılarken, "teravih namazına" veya "vaktin sünnetine" diye niyet edilmesi
daha ihtiyatlı bir tutum olur. Cemaate yetişip de imamın farzı mı yoksa tera-
vihi mi kıldırdığını bilmeyen bir kimse, farza niyet ederek imama uyar. Eğer
imam farzı kıldırmakta ise, uyan kişinin farzı sahih olur; imam teravihi kıl-
dırmakta imişse, uyan kişinin kıldığı namaz nâfile olur, fakat yatsının far-
zından önce olduğu için teravih namazı yerine geçmez.
Niyet ederken hangi farz namazın kılındığının belirlenmesi (tayin) şart
olmakla birlikte, eda veya kazâ şeklinde bir belirleme yapmak gerekli değildir.
Çünkü kazâya kalmış bir namaz, eda niyetiyle kazâ edilebileceği gibi, henüz
vakti çıkmamış bir namaz da kazâ niyetiyle eda edilebilir.
Cemaatle namaz kılınması halinde imama uymaya da niyet edilmesi gere-
kir. Fakat imamın, imamlığa niyet etmesi şart değildir. Arkada kadın cemaat
bulunması halinde, kadınların iktidâsının sahih olabilmesi için imamın onlara
imam olmaya niyet etmesi gerektiği söylenmiştir.
Niyetin Zamanı.
Niyetin iftitah tekbiriyle birlikte yapılması efdaldir.
Fakat niyet ile tekbir arasında namaz ile bağdaşmayacak bir iş bulunmaması
şartıyla, tekbirden önce de niyet edilebilir. Tekbir alındıktan sonra yapılan
niyet çoğunluk tarafından kabul edilen görüşe göre geçerli olmaz. Diğer bir
görüşe göre Sübhâneke'den veya eûzüden önce edilen niyet ile namaz ge-
çerli olur. Öteki mezhepler niyet ile tekbirin yakın olmasına önem vermişler-
dir. Özellikle Şâfiî mezhebinde niyetin hemen tekbirden önce veya tekbirle
birlikte yapılması gerekir.
Namaza başlarken yapılan niyetin namaz sonuna kadar hatırlanması
şart değildir. Bu bakımdan bir kimse bir vaktin farz namazına niyet ederek
namaza başlasa, daha sonra nâfile kılıyormuş gibi bir zan ile namazını ta-
mamlasa, farz namazı kılmış sayılır.