136 / 166
350
İ
LMİHAL
lan rek‘atın ziyade olup farz olan son oturuşunun terkedilmiş olması muh-
temeldir. İlk secde halinde ise İmam Muhammed'e göre namaz bâtıl olmaz.
Namazı tamamladıktan sonra vâki olan kuşkuya itibar edilmez. Müminin
hali lehine yorumlanıp tamam kılmış olduğuna hükmedilir. Fakat zann-ı g
a
libi,
namazı eksik kıldığı yönünde ise bu takdirde iade eder. İmam Muhammed'e
göre, teşehhüt okunduktan sonra vâki olan kuşkuya itibar edilmez.
13. Bir kimse “Öğle namazını kıldım mı kılmadım mı?” diye kuşku duysa,
vakit içinde ise bu namazı kılmak lâzımdır, vakit çıktı ise bir şey gerekmez.
Rükû veya secde yapıp yapmadığında kuşku duyarsa, namaz içinde ise,
kuşku duyduğu şeyi
(rükû veya secde)
tekrar eder, namazdan ayrıldıktan
sonra ise bu kuşkuya itibar edilmez.
14. Mesbûk, yani cemaatle namaza sonradan katılan kimse imam ile
birlikte sehiv secdelerini yapar, isterse bu sehiv secdesini gerektiren iş, ken-
disinin uymasından önce gerçekleşmiş bulunsun.
Mesbûk, henüz imam selâm vermeden ayağa kalkıp kıraatte hatta rü-
kûda bulunduktan sonra imam selâm verip sehiv secdesi yaparsa, mesbûk
bu secdelere iştirak eder. Bu ana kadar yapmış olduğu kıraat ve rükûu ara-
dan kalkar, hiç yapılmamış gibi olur. İmamın selâm vermesinden sonra kal-
kar, eksik kalan rek‘atlarını tamamlar. Bununla birlikte mesbûk, imamın
selâmını beklemeden ayağa kalktığında, imam sehiv secdesi yaparsa,
mesbûk ona uymadığı takdirde namazı fâsid olmaz. Namazını tamamla-
yınca bu sehiv secdesini kendisi yapar. Ayrıca eğer mesbûk secdeye var-
dıktan sonra imam sehiv secdesi yapacak olsa, mesbûk artık ona uyamaz,
namazına devam eder ve namazın sonunda sehiv secdesini kendisi yapar.
Mesbûkun, imamdan sonra kendi başına kılacağı rek‘atlardan birinde
sehiv etmesi durumunda sehiv secdesi yapması gerekir. Daha önce imamla
birlikte sehiv secdesi yapmış olması bunu değiştirmez.
Mesbûk imam ile birlikte sehven selâm verse bundan dolayı sehiv sec-
desi yapması gerekmez. Fakat imamın selâmından sonra selâm verecek
olsa, sehiv secdesi gerekir. Çünkü birinci durumda muktedî, ikinci durumda
ise münferittir. Muktedîye kendi sehvinden dolayı sehiv secdesi gerekmez.
15. Sehiv secdesi yapmakta olan veya sehiv secdesinin teşehhüdünde bulu-
nan imama uymak câizdir. Bu durumda imama uyan kişi cemaate yetişmiş sayı-
lır. Aynı şekilde sehiv secdesinde namaz hali devam ediyor olduğu için meselâ
kısalttığı bir namazda üzerine sehiv secdesi gereken yolcu, sehiv secdesini yap-
tıktan sonra ik
a
mete niyet eylese, kıldığı namazı dörde tamamlar.