97 / 166
N
AMAZ
311
Hz. Peygamber'in farzların evvelinde ve sonrasında, kaçar rek‘at nâfile
kıldığı net olarak tesbit edilememiştir. Bununla birlikte bazı farzların önce-
sinde, bazılarının sonrasında, bazılarının ise hem öncesinde ve hem sonra-
sında düzenli olarak nâfile kıldığı bilinmektedir. Bu noktayı her zaman göz
önünde tutmalı, nâfile namazların rek‘at sayısındaki ihtilâfları bir tarafa bı-
rakarak, vaktin müsaadesine göre bu revâtib sünnetleri kılmaya çalışmalıdır.
Önemli olan farzlara bağlı nâfile namazlarının kılınması olup rek‘at sayıları
ikinci planda gelir. Meselâ Peygamberimiz, öğle ve yatsı namazlarının ikişer
rek‘at olan son sünnetlerini bazan dört, akşam namazının sünnetini de altı
rek‘at olarak kılmıştır. Bu sebeple Hanefî mezhebine göre, öğle ve yatsının
son sünnetlerine iki rek‘at daha ilâve edilerek dörder rek‘at kılmak ve akşam
namazının sünnetini altı rek‘at olarak
(evvâbîn)
kılmak mendup sayılmıştır.
Nâfile namazların kılınışına ilişkin olarak Peygamberimiz'den nakledilen
bilgiler, bu namazlarda uzun sûrelerin okunması, kıyam şartının aranma-
ması ve binek üzerinde kılınabilmesi gibi noktalarda toplanmaktadır. Bu
hükümler toplu olarak değerlendirildiğinde, nâfile namazın anlamı da daha
belirgin hale gelmektedir. Öyle anlaşılıyor ki, uzun okuma, okuduğu üze-
rinde düşünme, tefekkür ve tezekkür etme işi özellikle nâfile namazlarda
yapılmaktadır. Belki de bu uzun okuma, tezekkür ve tefekkür etme sebe-
biyle, oturarak kılınabileceği söylenmiştir. Hal böyle olunca nâfile namazlar,
yeterli vakti ve imkânı bulunan insanlar için âdeta özel bir ibadet ve münâ-
cât halidir. Bu namazlarda kişinin dilediği dilde dilediği duaları yapabilme-
sini, okuduğu Kur'an âyetleri üzerinde uzun uzun düşünmesini câiz gören
ve tavsiye eden âlimler de bu noktadan hareket etmişlerdir.
b) Teravih Namazı
Teravih, Arapça tervîha kelimesinin çoğulu olup “rahatlatmak, dinlen-
dirmek” gibi anlamlara gelir. Ramazan ayına mahsus olmak üzere yatsı
namazından sonra kılınan sünnet namazın her dört rek‘atının sonundaki
oturuş, tervîha olarak adlandırılmış, sonradan bu kelimenin çoğulu olan
terâvih
kelimesi ramazan gecelerinde kılınan nâfile namazın adı olmuştur.
Teravih, sünnet-i müekkededir. Kadın ve erkek için orucun değil rama-
zan ayının sünnetidir. Teheccüt namazı 12 rek‘atı geçmediği halde, teravih
namazı yirmi rek‘attır. Yatsı namazı kılındıktan sonra ve vitirden önce kılı-
nır. Teravihin cemaatle kılınması kifâî sünnettir. Teravih on selâm ile kılınır
ve beş tervîha
(dinlenme)
yapılır. Yani her iki rek‘atta bir selâm verilip, her
dört rek‘atta bir istirahat edilir. Beşinci tervîhadan sonra yine cemaatle vitir
namazı kılınır.