58 / 166
272
İ
LMİHAL
Mâlikîler'e göre ise, cuma namazı dışındaki farz namazları cemaatle kılmak,
gücü yeten erkekler için müekked sünnettir. Kadınların, hastaların, çok yaşlı
kimselerin ve kötürümlerin ise cemaatle namaz kılmak için mescide gitmesi
gerekmez.
Hanefî ve Şâfiîler'e göre, cemaatin en az sayısı imam ve ona uyan ol-
mak üzere iki kişidir. Hatta uyan kişi çocuk da olabilir. Çünkü Hz. Peygam-
ber, teheccüd namazında çocuk yaşta olan İbn Abbas'a imamlık yapmış ve
bir hadisinde
"İki kişi ve daha fazlası cemaattir"
(Zeylaî,
Nasbü'r-râye
, II,
198)
buyurmuştur.
c) Kadınların Mescidlere Gitmeleri ve Saf Düzeni
Hz. Peygamber kadınların mescide gelebileceklerini, ancak evdeki iba-
detlerinin daha üstün olduğunu çeşitli vesilelerle dile getirmiştir. Bu konuya
ilişkin hadislerden bazıları şöyledir:
"Kadınların mescidlere gitmesine engel olmayın. Fakat evleri onlar için
daha hayırlıdır"
(Müslim, “Salât”, 134-137; Şevkânî,
Neylü'l-evtâr
, III, 148-
149)
.
"Kadınlarınız gece mescide gitmek için sizden izin istediklerinde onlara
izin verin"
(
Tecrîd-i Sarîh Tercümesi
, II, 944-945; Müslim, “Salât”, 139)
.
"Kadınlar cemaate katılmak istedikleri zaman, koku sürünmesinler"
(Müslim, “Salât”, 141-142)
.
Hz. Peygamber döneminde kadınların sabah namazına gittiklerine dair
rivayetler yanında, Hz. Peygamber'in kadınları bayram namazına katılmaya
teşvik ettiğine dair rivayetler de bulunmaktadır
(
Tecrîd-i Sarîh Tercümesi
, I,
98-99; II, 222-223, 311, 510-511, 891)
. Bu hadislerden birinde Hz. Pey-
gamber şöyle buyurmuştur:
"Henüz kocaya gitmemiş genç kızlar, perde ar-
kasında yaşayan kadınlar (zevâtü hudûr) ve hayızlı kadınlar evlerinden
çıksınlar; hayır ve müminlerin duasına (davet) şahit olsunlar. Hayızlı kadın-
lar, namaz kılınan yerden uzak dursunlar"
(
Tecrîd-i Sarîh Tercümesi
, I, 234-
235)
.
Farz namazların camide cemaatle kılınması daha faziletli olmakla bir-
likte, klasik dönemde fitne endişesiyle kadınların camiye gitmesine pek sı-
cak bakılmamıştır. Ebû Hanîfe serkeşlerin, kötü niyetli kimselerin uykuda
olması sebebiyle güvenlikli vakit olduğu düşüncesiyle, yaşlı kadınların sa-
bah, akşam ve yatsı namazlarında camiye gitmelerinde bir sakınca görme-
miştir. Ebû Yûsuf ve Muhammed'e göre ise yaşlı kadınlar bütün vakit na-