147 / 166
N
AMAZ
361
İmam olan kişi, Allah Teâlâ'nın rızâsı için orada bulunan cenazenin na-
mazını kılmaya ve o cenaze için dua etmeye niyet ederek namaza başlar.
Niyette ölünün erkek veya kadın, kız veya erkek çocuğu olduğu belirtilmeli-
dir. Diğer namazlarda, cemaat içinde kadın bulunması durumunda imamın,
kadınlar için de imamlığa niyet etmesi gerekli olduğu halde, bu namazda
gerekmez. Cemaat ise, Allah rızâsı için o cenaze namazını kılıp onun için
dua etmeye ve imama uymaya niyet eder.
Cenaze namazının rükünleri kıyam ve tekbirdir. Sünnetleri ise hamd ve
senâ etmek, salât ve selâm getirmek, hem ölüye hem de diğer müslüman-
lara dua etmekten ibarettir. Duanın rükün olduğunu söyleyenler de vardır.
Cenaze namazında iftitah tekbirinden başka, üç tekbir bulunmaktadır.
Cenaze namazında cemaatin bulunması şart değildir. Yalnız bir erkeğin
veya yalnız bir kadının bu namazı kılmasıyla farz yerine getirilmiş olur. Bir
ölünün namazını sadece kadınlar kılmış olsalar, bu câizdir ve farz yerine
gelmiş olur. Onlar kendi aralarında bu namazı cemaatle kılabilecekleri gibi
tek tek de kılabilirler.
Diğer namazlarda olduğu gibi cenaze namazında da namazı kıldırmaya
en yetkili ve lâyık olanlar yöneticilerdir. Bu olmadığı takdirde sırasıyla
müftü, cami imamı ve daha sonra veraset sırasına göre ölünün velisi olan
yakınları gelir. Namaz kıldırma sırası veliye geldiği halde izni olmadan, önce
sayılanlar dışında birisi namazı kıldırmışsa, veli isterse yeniden namaz kıla-
bilir ve başka bir cemaate yeniden cenaze namazını kıldırabilir. Ölen bir
kadının velisi bulunmazsa namazını kıldırmaya kocası, sonra mahalle sa-
kinleri yetkili olurlar. Ebû Hanîfe'den bir rivayete ve Ebû Yûsuf'un ve Şâfiî'-
nin görüşüne göre cenaze namazını kıldırma önceliği ölenin velisine aittir.
Birkaç cenaze bir araya gelmiş olsa bunların namazlarını ayrı ayrı kıl-
mak daha iyidir, hangisi daha önce getirilmişse önce onun namazı kılınır.
Birlikte getirilmişlerse daha faziletli olana öncelik verilir. Bununla birlikte
orada bulunan cenazelerin hepsine birden bir namaz kılmak da yeterli olur.
İmam ölünün göğsü hizasında durur. Cemaat de hiç olmazsa üç saf bağlar.
Cenaze namazında safların en faziletlisi en arka saftır. Cenaze musallaya, baş
tarafı imamın sağına gelecek şekilde konulur. Ters konulmuşsa, namaz câiz
olmakla birlikte sünnete aykırı davranıldığı için kötü bir iş yapılmış olur.
Cenaze namazına başlandıktan sonra gelip cemaate katılan kimse hemen
tekbir alır, noksan kalan tekbirlerini de dua okumaksızın peş peşe alır, böylece
cenaze musallâdan kaldırılmadan tekbirlerini tamamlayıp selâm verir.